CIUNG
- WANARA DUA SIPAT KAMANUSAAN
Dasar
pikeun ngalalaku, pahirupan di alam hirup kumbuh, alam jagat raya (dunya) dina
sorangan atawa anu kasorangan, tangtu aya nu marengan, dina alam hirupna séwang-séwangan anu miwanda ciri jeung cara anu béda. Boh ukurannana,
tangtunganana, sarta pancénNa, gumantung kana kudrat pastina anu geus di
kersakeun jeung di karsakeun ku anu Mahana, tapi ukuran urang salaku anu di
gelar di alam jagat raya ieu, miwanda TITIS anu ngajadi wujud, jeung TULIS anu
nga jadi sipat, salaku mahluk anu leuwih ti sagalana, anu kapapancénan pikeun
milaku kamulyaan anu sampurna, sangkan wujud manusa mibanda sipat kaManusaan.
Kamanusaan
Manusa dileuwihkeun ti mahluk anu lianna, lain ngan ukur di aku leuwih dina
kamulyaannana, tapi teges dileuwihkeun sotéh dina rasa tanggung jawabna salaku
mahluk anu bakal jadi tungganganna mahluk-mahluk sasama hirup anu dicipta
geusan campur marengan dina hirupna manusa,
yén manusa téh salaku Parahu Hyang-na, geusan nganteur sakumna ciptaning
Gusti, kuda sampurna.
Ngan
Manusa anu disebut sampurna tur Mulya téh teges mibanda sipat kajembaran rasa.
Di antarana boga ciri: Welas Asih, Undak Usuk, Tata karama, adat, jeung wiwaha
Yuda Naraga. Jalma digelar tina
pangasalan cangkang geusan Jalmaan (wadah hirup anu kosong). Ngandung Harti,
ngan ukur dititipan pangawasa awal anu masih suci, tacan kabangun tur tacan ka
adegan. Tacan kasipatan. Anu
nyampurnakeun pikeun adegan, sipat jeung ules watekna jalma bisa ngawujud ukur
mahluk jalmaan, anu kawangun tur kaules watekan ku sipat-sipat mahluk liana anu
kainum tur kadahar ku dirina, lamun teu mampuh nyampurnakeunnana sangkan
sampurna. Nu buktina mahluk jalmaan sarupa kitu, tacan pas disebut manusa,
jajauheun disebut manusa anu kamanusaan,
sabab sipat anu ngancik dina ules watekna saperti sipat dengki, sombong,
bohong, amarah jeung sarakah, éta sipat anu dipibanda ku ules watek sato, jeung
tutuwuhan. Sipat jalma sarupa kitu bisa disebut “Wanara” teu béda jeung sipat urang
leuweung, ngumbar nafsu, ngumbar amarah, licik, téga, tur sarakah. Dina nata diri, dina nata rasa, jeung dina
nata kahirupan samar, bener jeung hadé ukur pupulasan, nyata ucap anu teu
nyata, lampah teu bukti, ku alatan sinar haté ngan ukur kabébénjokeun ku
kahirupan anu dasarna, dunya jadi udagan. Dunya ngawatek poho ka diri, poho
kana rasa, jeung poho kana jiwa. Sabab dunya atawa kadunyaan mah watek anu
kuat, ngan ukur gambaran kahayang leuwih, bari kasugemaan moal ka panggih. Iwal
ti ku Manusa anu daék Tumarima.
Jalma
anu di gelarkeun dina alam kadunyaan, leuwih kuat hawa dunya, tibatan jalma anu
di gelarkeun dina alam Manusa. Teges
lamun manusa, anu digelarkeun di alam kamanusaan, tinangtu leuwih kuat ujian
jeung cobaan hirup, geusan kasampurnaan, keur ngahontal kaMulyaan. Sipat Jalma
anu nitis manitis Manusa, anu kasipatan, kamanusaan, bakal teges, dina lakuning diri jeung ules watekna, mibanda
tujuan hayang nyampurnakeun hirup anu ngarumasakeun yén hirup dipentés pancén,
yén hirup boga hak jeung kawajiban, tur yén hirup téh aya anu campur dina
dirina, anu kudu disampurnakeun, pikeun
kamulyaan dina lajuning laku anu bakal disorangna.
Manusa
anu kamanusaan teges jalma anu kapilih salaku palakon hirup anu geus jadi titis
tulisna. Kudrat pasti ti anu Ma-HaNa, sabab iwal ti manusa anu bakal mampu
ngalaksana pancén pikeun ngurus jeung
ngatur, atawa ngarawat alam salaku
titipan, ogé salaku sasama hirup anu dicipta.
Manusa sampurna, campurna gumulung
geusan ngajadi tangtung salaku mahluk anu linuhung, anu ka Gungan ku kersaning
anu maha Agung, anu Maha Kersa jeung Karsa, “Gusti Anu Maha Kawasa”. Sipat Jalma anu kamanusaan disebutna; Cai Ahung (CiHung atawa Ciung)
hartina hirup anu di karsa, rumasa yén
hirup nyata papancén ti anu kawasa. ku nu Ma- Ha linuhung.
“Paralun
, mung ukur gagambaran, tur sisigaan, tebih kanu saenyana, yén dua sifat anu
ngajadi ules watekna jalmaan anu disimbulkeun tadi, bisa ngabédakeun diri anu
kasipatan mana anu ngancik nyarungsum dina puraga jati ning diri pikeun
ngalarapkeun naon anu jadi udagan pancénna hirup, anu ngarana Manusa, tangtu keuna ku dihin
(kayakinan) jeung tangtu (dasar), aturan hirup anu nuju kana lalakon anu
saenyana.
Suku
Gunung Guntur, 31 Juli 2015.
No comments: